غیبتی که به نفع سینما نیست؛ چرا بزرگان سینمای دفاع مقدس دیگر فیلم نمی‌سازند؟ (2024)

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، سینمای دفاع مقدس ایران با نام‌های بزرگی گره خورده است. نام‌هایی که در روزگاری نه چندان دور، خالق ماندگارترین آثار در این حوزه بودند. این نام‌ها اما مدتی است که پشت دوربین فیلمبرداری قرار نگرفته‌اند؛ بعضی به کل از سینما فاصله گرفته و خارج از رینگ نشسته‌اند و جز برای بزرگداشت‌ها و کارگاه‌های انتقال تجربه، در جایی حضور نمی‌یابند و بعضی نیز مسیر فیلمسازی خود را به گونه‌ای تغییر داده‌اند که دیگر رنگ و بوی جنگ و دفاع مقدس در آثار آنها یافت نمی‌شود.

براساس گزارش ایرنا، بیش از گروه دوم اما گروه اول در این گزارش قابل تامل‌اند. فیلمسازانی که روزگاری پایه‌گذار سینمای دفاع مقدس بودند و حالا به تمامی از تولید اثر در این گونه منصرف شده‌اند.

خالق «کشتی آنجلیکا» و دوری ۱۵ ساله

اینکه چرا سازندهراه آبی ابریشم۱۵ سال پیش، آخرین اثر خود را تولید کرده و تاکنون فیلمی نساخته، دلایل زیادی دارد که می‌توان بخشی از آن را به اقبال از آخرین اثر او یعنی همینراه آبی ابریشممرتبط کرد. فیلمی که مطابق با گفته‌ها و شنیده‌ها به اندازه اجاره ۲ کشتی فروش داشت و علیرغم عظمت و هزینه زیاد، مانند آثار قبلیمحمد بزرگ‌نیابا اقبال مواجه نشد.بزرگ‌نیا از ۱۵ سال پیش، نگاه خود را از سینمای ایران به خصوص گونه دفاع مقدس، دریغ کرده است. در این سال‌ها بازیگران آثار او مصاحبه‌هایی داشتند و هر کدام از لزوم دعوت دوباره این کارگردان برای تولید اثر در این‌ گونه صحبت کرده‌اند

فارغ از اینها اما بزرگ‌نیا چند اثر مهم دیگر در کارنامه دارد که همگی به نوعی با دفاع مقدس مرتبط هستند و در حال‌وهوای همان سال‌ها تولید شده‌اند.کشتی آنجلیکا، جنگ نفت‌کش‌ها و طوفانکه هر سه از فیلم‌های دریایی و مهم سینمای ایران‌ هستند و هر کدام به قدر کفایت، در زمانه اکران با اقبال مواجه شدند. بزرگ‌نیا در این سه اثر، دوربین خود را بر روی کارکنان شرکت نفت و مشکلات آنها در دوران ۸ ساله دفاع مقدس متمرکز و آثاری ماندگار خلق کرده است.

با این همه او در این فهرست قرار می‌گیرد و از ۱۵ سال پیش، نگاه خود را از سینمای ایران به خصوص گونه دفاع مقدس، دریغ کرده است. در این سال‌ها بازیگران آثار او مصاحبه‌هایی داشتند و هر کدام از لزوم دعوت دوباره این کارگردان برای تولید اثر در این‌ گونه صحبت کرده‌اند.

جمشید جهانزادهدر یکی از گفت‌وگوهای خود بامحمد گبرلوگفته بود: من معتقدم محمد بزرگ‌نیا از کارگردان‌هایی است که باید دوباره دعوت به کار شود و بودجه مناسبی برای فیلمسازی در اختیار او قرار داده شود؛ زیرا او سینما را خوب می‌شناسد و دقیقا می‌داند کجا کلوزآپ و یا لانگ‌شات بگیرد.

سکوت ۲۰ساله درویش پس از «دوئل»

هرچنداحمدرضا درویشعنوان کرده بود پس ازرستاخیزو در صورت اکران‌نشدن آن، دیگر فیلمی نخواهد ساخت اما گویا کسی آن را چنان جدی نگرفته بود. شاید هم کسی تصور نمی‌کرد حال و احوال این روزهای سینمای ایران، خصوصا سینمای دفاع مقدس، به حضور او نیاز داشته باشد.در زمانه سکوت درویش، نبود دوئل و آثاری مقبول در سینمای مستقل دفاع مقدس، هر چند راه برای نسل جدید گشوده شده اما این نباید توجیهی برای دوری بزرگان این گونه سینما از آن باشد

درویش پیش ازرستاخیز، خالق یکی از شاخص‌ترین آثار سینمای دفاع مقدس است.دوئلفیلمی پرهزینه بود اما متفاوت با آنچه تا آن زمان در سینمای جنگ دیده بودیم. قصه‌ای که نه‌تنها در جریان جنگ، بلکه تبعات آن را نیز به تصویر می‌کشید. پیش ازدوئلکه ۲۰ سال از زمان اکران آن می‌گذرد، درویش،کیمیاوسرزمین خورشیدرا نیز در کارنامه داشت که هر سه، او را به عنوان یک قطب مهم در سینمای جنگ بدل ساخت.

غیبتی که به نفع سینما نیست؛ چرا بزرگان سینمای دفاع مقدس دیگر فیلم نمی‌سازند؟ (1)

حالا و در زمانه سکوت درویش، نبوددوئلو آثاری چنین مقبول در سینمای مستقل که بتوانند هم نظر مخاطبان و هم نظر منتقدان را در گیشه و جشنواره جلب کنند، در سینمای دفاع مقدس به چشم می‌آید. سکوتی که هر چند راه برای نسل جدید گشوده اما نباید توجیهی برای دوری بزرگان و کارکشتگان این جنس سینما از آن باشد.

«خداحافظ رفیق» و نبودنِ بهزادپور در سینما، ۲۱ ساله شد

پیش از شروع جشنواره سی‌وششم فیلم فجر بود که خبری مبنی بر انتشار چهارمین اپیزودخداحافظ رفیقمنتشر شد. فیلمی که ۳ اپیزود پیشین آن از تلویزیون هم پخش شده و در میان مخاطبان آثار سینمای دفاع مقدس جای خود را باز کرده بود. همان وقت واکنشبهزاد بهزادپوربه این خبر ابراز بی‌اطلاعی بود اما بعدتر، این نسخه در فضای مجازی منتشر شد؛ بی‌آن‌که سازندگان یعنی بهزادپور و تهیه‌کننده قصد انتشار آن را داشته باشند.

خداحافظ رفیقدر سه اپیزود به روزگار پس از جنگ می‌پردازد و داستانی را حول محور زندگی جانبازان شیمیایی جنگ روایت می‌کند. پس از این ۳ اپیزود و تا امروز که ۲۱ سال از انتشار هر سه اپیزود این فیلم می‌گذرد، بهزادپور دیگر فیلمی نساخته، هرچند بعدتر فیلمی به کارگردانییداالله صمدیرا نوشت اما دیگر هیچ فیلمی را کارگردانی نکرد.

ابراهیم حاتمی‌کیاچند سال پیش در برنامههفتحضور یافت و درباره او گفت: درخداحافظ رفیقِآقای بهزادپور سینما شکست محض خورد اما بهترین فیلمی بود که از تلویزیون پخش شد؛ من متاسفم برای بهزاد که دیگر فیلم نمی‌سازد و ساکت نشسته است. چرا همچین فیلمسازانی گوشه‌نشین شده‌اند؟

سینمای دفاع مقدس و حاتمی‌کیا که از ۶ سال پیش «حضرت موسی» می‌سازد

حالا که از حاتمی‌کیا نامی به میان آمد، بد نیست یادآوری کنیم او نیز یکی دیگر از فیلمسازان این لیست است. هرچند او به مانند درویش و بهزادپور گوشه‌نشینی پیشه نگرفته اما با یک نگاه به کارنامه او نیز درمی‌یابید که پس ازچعملا از سینمای دفاع مقدس فاصله گرفته است.فیلمسازی چون حاتمی‌کیا که می‌تواند با پیشینه قابل قبول خود در سینمای دفاع مقدس دوباره خالق آثار ماندگار در این حوزه باشد، چرا باید چندین سال درگیر تولید «حضرت موسی» باشد؟

حاتمی‌کیا بابه وقت شام، گریزی به سینمای مقاومت زد و باخروجسعی داشت به اعتراض و مطالبه‌گریآژانس شیشه‌ایبازگردد، که موفق نبود؛ اما در حال حاضر ۶ سال است که درگیر ساخت سریالحضرت موسیاست و همین موجب شده منتقدان و فعالان سینما، به طولانی‌شدن این پروژه خرده بگیرند و دوری حاتمی‌کیا از تولید فیلم‌های دیگر به واسطه این اثر را برای او و سینما، آفت تلقی کنند.

فیلمسازی که می‌تواند با پیشینه قابل قبول خود در سینمای دفاع مقدس دوباره خالق آثار ماندگار در این حوزه باشد، چندین سال است درگیر تولید سریالی است که از قضا در چند روز گذشته خبر تولید نسخه‌ای سینمایی به جای سریالی از آن به دلیل روند طولانی تولید، منتشر شد و بلاتکلیفی‌ها را درباره شخص حاتمی‌کیا و پروژه حضرت موسی بیشتر کرد.

غیبتی که به نفع سینما نیست؛ چرا بزرگان سینمای دفاع مقدس دیگر فیلم نمی‌سازند؟ (2)

در این لیست علاوه بر فیلمسازانی که نام آنها ذکر شد می‌توان بهشهرام اسدینیز اشاره کرد. خالقشب واقعهنیز ۱۶ سالی می‌شود که فیلمی نساخته و سینمای دفاع مقدس از حضور او بی‌بهره است.

دوریعلی شاه‌حاتمی۱۰ سال پس ازترکش‌های صلحاز سینمای دفاع مقدس وحسن برزیده۱۱ سال پس ازمزارشریفاز کارگردانی فیلمی سینمایی نشان می‌دهد که می‌توان نام افراد دیگری را به این فهرست افزود و حسرت خورد که چرا سینمای دفاع مقدس که در برهه‌ای نجات‌بخش سینمای ایران بود و پای مخاطبان زیادی را به سینما باز کرد، امروز از حضور بزرگان خود بی‌بهره مانده است.

۵۷۵۷

غیبتی که به نفع سینما نیست؛ چرا بزرگان سینمای دفاع مقدس دیگر فیلم نمی‌سازند؟ (2024)
Top Articles
Latest Posts
Recommended Articles
Article information

Author: Nicola Considine CPA

Last Updated:

Views: 5643

Rating: 4.9 / 5 (49 voted)

Reviews: 80% of readers found this page helpful

Author information

Name: Nicola Considine CPA

Birthday: 1993-02-26

Address: 3809 Clinton Inlet, East Aleisha, UT 46318-2392

Phone: +2681424145499

Job: Government Technician

Hobby: Calligraphy, Lego building, Worldbuilding, Shooting, Bird watching, Shopping, Cooking

Introduction: My name is Nicola Considine CPA, I am a determined, witty, powerful, brainy, open, smiling, proud person who loves writing and wants to share my knowledge and understanding with you.